Nguyên lý là những tri thức, chân lý được kiểm nghiệm trở thành cơ sở xuất phát chỉ đạo hoạt động của con người. Phát triển là khuynh hướng tất yếu của thế giới khách quan. Mọi sự vật hiện tượng đều vận động không ngừng. Vận động phản ánh mọi sự biến đổi ,nói chung có 3 khuynh hướng:
- Tiến lên: sự phát triển theo quy luật.
- Quay về chỗ cũ: lặp lại.
- Thụt lùi, đi xuống (tiêu vong).
Như vậy vận động không có định hướng chỉ mọi sự biến đổi. Phát triển có định hướng theo xu hướng từ thấp đến cao. Có nhiều quan điểm khác nhau về phát triển. Theo quan điểm của các nhà triết học siêu hình cho rằng phát triển của sự vật hiện tượng chỉ là sự tăng, giảm đơn thuần về lượng.
Quan điểm của triết học Mác – Lênin: phát triển là khuynh hướng chung, có tính phổ biến của thế giới được thể hiện trong tất cả các lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy. Phát triển là phạm trù triết học dùng để khái quát xu thế vận động tiến lên từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện, từ đơn giản đến phức tạp. Vận dụng quan điểm về sự phát triển của triết học Mác – Lênin trong quá trình công tác các đồng chí ở cơ sở đặc biệt là lãnh đạo sẽ đánh giá chính xác công việc, sự vật, hiện tượng , nhất là đánh giá chính xác cộng sự của mình để từ đó động viên, khuyến khích họ hoàn thành tốt nhiệm vụ , góp phần phát triển địa phương.
Phát triển có tính khách quan: nguồn gốc của sự phát triển nằm ngay trong bản thân sự vật. Phát triển là do sự tác động qua lại giữa các mặt, các yếu tố bên trong của sự vật chứ không phải do ý chủ quan của con người. Bản thân mỗi đồng chí ở cơ sở có hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao hay không thì bản thân mỗi người cũng cần sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, lãnh đạo nhưng nguyên nhân chủ yếu đó là sự cố gắng, nổ lực vươn lên của bản thân mỗi người. Đối với các đồng chí là lãnh đạo ở cơ sở có thể vận dụng tính khách quan của sự phát triển để giúp cho các đồng chí trong cơ quan mình hiểu rõ nguyên nhân chủ yếu để cơ quan hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao là sự cố gắng, nỗ lực của mỗi đồng chí trong cơ quan, sự đoàn kết trong nội bộ. . .
Bên cạnh đó, phát triển còn có tính phổ biến: phát triển diễn ra trong tự nhiên, xã hội và cả tư duy. Sự phát triển của tư duy thể hiện đó là quá trình trình từ chưa biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ đơn giản đến phức tạp. Do đó, cán bộ ở cơ sở muốn tư duy mình phát triển thì phải “Học! Học nữa! Học mãi”, năng nổ hoạt động thực tiễn. Đối với cán bộ lãnh đạo ở cơ sở phải quy hoạch cán bộ kế cận, cán bộ nguồn, đưa đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, tạo mọi điều kiện giúp đỡ cộng sự mình học tốt.
Ngoài ra, phát triển còn tính phức tạp, tính không trực tuyến của quá trình phát triển: Quá trình phát triển diễn ra quanh co phức tạp, trải qua nhiều khâu trung gian, thậm chí có lúc thụt lùi tạm thời. Nhưng vận động đi xuống tạm thời là tiền đề cho vận động đi lên tiếp theo. Trong cuộc sống và công việc ắt hẳn mỗi người chúng ta ai cũng có những khó khăn và các cán bộ ở cơ sở cũng vậy. Một số đồng chí lương thấp không đủ trang trải cho cuộc sống gia đình, làm việc nhiều, mà người dân có khi còn nghi ngờ, chê trách . . .Vì vậy, một số đồng chí định nghỉ làm việc ở cơ sở để đi làm công nhân ở các khu công nghiệp . . . Với tính chất này sẽ giúp cho các đồng chí thấy được muốn trở thành người đầy tớ trung thành của nhân dân không phải chuyện đơn giản và muốn làm được điều đó mỗi đồng chí phải vượt qua những khó khăn của đời thường, khi vấp ngã phải đứng lên để sống tốt, làm việc tốt. Với quan điểm này mỗi người chúng ta nói chung và cán bộ ở cơ sở nói riêng sẽ không có thành kiến khi xem xét, đánh giá đồng nghiệp hay cộng sự của mình bởi “nhân vô thập toàn”, hãy cho họ cơ hội để sửa chữa sai lầm, hãy cho họ cơ hội để phát triển.
Đời sống xã hội hiện đại đang có những biến đổi sâu sắc; việc nắm vững triết học Mác - Lênin giúp chúng ta tự giác trong quá trình trau dồi phẩm chất chính trị, tinh thần và năng lực t¬ư duy sáng tạo của mình, tránh những sai lầm do chủ nghĩa chủ quan và phư¬ơng pháp tư¬ duy siêu hình gây ra.