Chúng ta có thể khẳng định: Đông tây kim cổ đều coitrọng và đề cao đức tính trung thực. "Giao thiệp với người phải trung thực"(KhổngTử), "Không di sản nào quý giá bằng lòng trung thực" (Shakespeare)."Nghìn người vâng dạ, không bằng một người nói thẳng" (Thiên nhân chinặc nặc, bất như nhất sĩ chi ngạc).

Sống trung thực là hết lòng với mọingười, là ngay thẳng, thật thà, thành thật với chính mình, với mọi người,với công việc; luôn tuân thủ chuẩn mực đạo đức, chân thực trong từng lời nói vàhành động; luôn tôn trọng sự thật, tôn trọng chân lí, lẽ phải, sống ngay thẳng.Và điều quan trọng nhất, sống trung thực là phải dũng cảm và nghiêm khắc vớichính mình, là dũng cảm nhận lỗi khi bị mắc khuyết điểm, sai lầm.

Người sống trung thực nhân cách củahọ sẽ dần dần được hoàn thiện; sẽ được mọi người tin tưởng, yêu mến, kínhtrọng; sẽ tự gây dựng cho mình một hình ảnh, một chữ “tín” trong lòng bạn bè,tập thể  và mọi người trong xã hội; sẽ cócái nhìn, đánh giá, phát huy đúng năng lực của người khác. Lợi ích do sốngtrung thực mang lại là sức khỏe tinh thần được cải thiện; tâm hồn bình yên,thanh cao, tự tin, yêu đời; duy trì và phát triển những mối quan hệ tốt đẹp vớingười thân, gia đình, dòng họ, bạn bè, xóm giềng, trong học tập, công tác, sảnxuất, kinh doanh và trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Điều quan trọng hơnnhiều, người sống trung thực sẽ được tin cậy ở mọi nơi, mọi lúc, trong mọi mốiquan hệ, giao dịch và trong mọi lĩnh vực, ngành nghề của đời sống xã hội. Đó làsức mạnh lớn nhất giúp thuyết phục người khác, đó là tài sản vô hình sẽ mangđến cho họ tài sản hữu hình thịnh vượng và hạnh phúc, góp phần làm cho xãhội trong sạch, văn minh và ngày càng phát triển.

Tâm lí thôngthường của con người là đòi hỏi người khác nhiều hơn là đòi hỏi bản thân mình.Đòi hỏi người khác phải thế này, phải thế kia nhưng mình lại chưa làm đượcnhững điều mà người khác mong muốn ở nơi mình. Cuộc sống là như thế đó.Nhưng rồi “cuộc sống sẽ thay đổi khi chúng ta biết nắm bắt các cơ hội cho mình,nhưng cơ hội đầu tiên và khó khăn nhất lại là việc chúng ta phải thành thật vớichính bản thân mình”. "Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển háchnhất" (Platon). Napoleon nói:“Thắng cả vạn địch quân không khó bằng chiến thắng chính mình!”. Do đó, sống trung thực, ngay thẳng, làm theo lẽ phải, cái đúng, chân lí đòi hỏimỗi chúng ta phải có sự dũng cảm, hy sinh, trả giá, thậm chí đôi khi đối diệnvới thất bại, thua thiệt, mất mát. Nhưng điều đó là hoàn toàn đáng sống, sốngcó ý nghĩa là thế. Vì "sự bình an trong tâm hồn nằm trong bản thân của mỗingười… Những vũ khí bảo vệ nó không phải là gươm giáo hay mộc đỡ, mà là một sựtrung thực không một vết nhơ, trung thực ngay cả với lỗi lầm của mình. Đó làcuộc chiến đấu không kém phần dũng cảm so với bất kỳ cuộc chiến đấu nào" (J. J.Rousseau).

Điều quan trọng nữa để có sự trungthực, con người trung thực thì mỗi người phải có khát vọng sống trung thực.Không có khát vọng sống trung thực thì không bao giờ có con người sống trungthực. Cho nên, chúng ta đừng bao giờ từ bỏ khát vọng. Vì “khát vọng tạo ra sứcmạnh”; “khát vọng chính là nguồn động lực có sức mạnh vô biên, tiềm tàng bêntrong mỗi con người. Động lực này được thể hiện qua những hoạt động không ngơinghỉ, để con người không bao giờ từ bỏ ước mơ, không bao giờ khuất phục hoàncảnh” (Keith D. Harrell). Chỉ sống với khát vọng và nỗ lực thực hiện khát vọngđó thì cuộc sống của chúng ta mới thật sự có ý nghĩa.

Thực tiễn cho thấy để trở thành mộtcon người trung thực là không dễ, khó vô cùng. Chỉ nhìn vào đội ngũ cán bộ,đảng viên, công chức, viên chức (gọi tắt cán bộ, đảng viên) trong các cơ quan,đơn vị, tổ chức của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, chúng ta thấycó một bộ phận cán bộ, đảng viên sống thiếu trung thực và chưa có khát vọngsống trung thực. Bên cạnh đa số cán bộ, đảng viên luôn rèn luyện, trau dồi nângcao phẩm giá, sống trung thực, từng bước hoàn thiện bản thân để trở thành ngườicán bộ, đảng viên mẫu mực vẫn còn có nhiều người có biểu hiện thiếu trung thựctrong học tập, trong công tác...

Biểu hiện thứ nhất là, thiếu trung thực trong học tập:trình độ đầu vào chưa đáp ứng nhu cầu đào tạo của bậc học; không đến lớp nghegiảng hoặc đến lớp không đảm bảo thời gian theo quy định nhưng được thi; khôngtập trung  đầu tư thời gian cho việc họcmà lo chuẩn bị "phao"; mang và sử dụng "phao" trong phòngthi, quay cóp, chép bài của bạn, gian lận trong thi cử; đầu tư "kinhphí" lo lót cán bộ coi thi, giảng viên chấm bài thi, thuê thầy cô viếtluận văn hộ...  đã gây ảnh hưởng xấu đếnkết quả học tập, chất lượng đào tạo, ý nghĩa của việc dạy và học, gây dư luậnxôn xao, bất bình trong xã hội.

Biểu hiệnthứ hai là, thiếu trung thực trong công tác: Thực thi nhiệm vụ được giao, báocáo thiếu trung thực. "Nói và viết không đúng với quan điểm, đường lối củaĐảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nói không đi đôi với làm; hứa nhiềulàm ít; nói một đằng, làm một nẻo; nói trong hội nghị khác, nói ngoài hội nghịkhác; nói và làm không nhất quán giữa khi đương chức với lúc về nghỉhưu". 

Biểu thiệnthứ ba là, thiếu trung thực trong tự phê bình và phê bình: "Trong tự phêbình còn giấu giếm, không dám nhận khuyết điểm; khi có khuyết điểm thì thiếuthành khẩn, không tự giác nhận kỷ luật. Trong phê bình thì nể nang, né tránh,ngại va chạm, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; lợi dụng phêbình để nịnh bợ, lấy lòng nhau hoặc vu khống, bôi nhọ, chỉ trích, phê phánngười khác với động cơ cá nhân không trong sáng".

Những biểu hiện thiếu trung thực nêutrên đã trở thành một tệ nạn chưa được ngăn chặn có hiệu quả. Nó là nguồn gốclàm nảy sinh tình trạng "suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lốisống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩacá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địavị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc, lợi ích nhóm ... củamột bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trílãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp. Và nó đã gây ra ảnh hưởng lớn,tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị và niềm tin của nhân dânvới Đảng và Nhà nước.

Thực trạng trên có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhânhàng đầu, nguyên nhân của mọi nguyên nhân là do một số cán bộ, đảng viên chạytheo chủ nghĩa cá nhân, chạy theo lợi ích vật chất và do chưa có khát vọng sốngtrung thực.

Để khắc phục tình trạng trên, làm lành mạnh các mốiquan hệ xã hội, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực, thamnhũng, lãng phí... do thiếu trung thực gây ra. Theo chúng tôi, cần quan tâmthực hiện tốt các giải pháp sau để giúp nhiều cán bộ, đảng viên sống thiếutrung thực sẽ từng bước sống trung thực, và có khát vọng sống trung thực:

Thứ nhất là, thực hiện sự vị tha đốivới cán bộ, đảng viên có khuyết điểm. Chúng ta đều biết "nhân vô thậptoàn" (không ai là hoàn hảo, là hoàn toàn không có khiếm khuyết cả). Khôngai có thể dám khẳng định là từ lúc tuổi thiếu niên đến tuổi nghỉ hưu, mình luônnói và làm đúng sự thật, không có khuyết điểm nào cả. Vì vậy, chính sự vị thamới giúp người có thiếu sót, hạn chế, khuyết điểm dám nói ra sự thật, nhậnkhuyết điểm của mình và sẽ từng bước sống trung thực hơn. Vị tha khuyết điểmkhông trung thực của ngày hôm qua, của quá khứ để ngày mai, tương lai, ngườikhông trung thực sống trung thực để xã hội có càng nhiều người trung thực hơn.Điều này, quan trọng vô cùng. Chúng ta "hãy yêu sự thật, nhưng hãy tha thứ cho lầm lỗi" (Voltaire) và"hãy luôn cố để làm người đầu tiên: người đầu tiên gật đầu, người đầu tiêncười, người đầu tiên khen ngợi, và người đầu tiên tha thứ" (Khuyết danh).

Thứ hai là, luôn luôn đề cao, thựchiện và lấy trung thực làm tiêu chí hàng đầu để đánh giá cán bộ, đảng viên. Cóthể nói sự trung thực là một phẩm chất cao quý quan trọng hàng đầu để mỗi ngườithực hiện ước mơ, hoài bão của mình. Trung thực cũng là phẩm chất hàng đầu củangười cán bộ lãnh đạo, quản lý. Một chính trị gia đã từng khẳng định:"Những người tự cho mình là thông minh thường không có được những kết cụctốt đẹp. Người thông minh nhất trên thế giới là người thật thà nhất. Bởi vì chỉcó những người thành thật mới vượt qua được sự thử thách của lịch sử và thựctiễn”. "Bí quyết lớn nhất của thành công là thành thật. Không thành thật,không có phương pháp nào đắc dụng với bạn hết" (E. Wheeler). AbrahamLincoln (một trong 3 tổng thống giỏi nhất nước Mỹ) từng nói: “Thành thật làphương sách tốt nhất!”. Điều này, có thể thấy những người thiếu trung thực, tạmthời có thể đạt được những lợi ích vật chất nhất định, nhưng lâu dài sẽ bị pháthiện và sẽ đánh mất lòng tin của mọi người. Thực tế ở Việt Nam và trên thế giớicho thấy: có nhiều chính khách và người đứng đầu chính phủ, quốc gia đã phảigánh chịu những thất bại đau đớn, tù đày khi sự không trung thực bị phát hiện,phơi bày trước toàn dân.

Thứ ba là, biểu dương những tấmgương tốt về tính trung thực của cán bộ, đảng viên, đồng thời giới thiệu, phêbình, phê phán, đấu tranh và lên án những cá nhân, tập thể thiếu trung thực đểgóp phần từng bước ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả những tiêu cực nêu trên dothiếu trung thực gây ra.

Thứ tư là, thực hiện đúng nghịquyết, quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước về yêu cầu cán bộ, đảng viênphải trung thực. Trong nhiều văn bản của Đảng và pháp luật của Nhà nước khi đềcập đến tiêu chuẩn, nhiệm vụ, nghĩa vụ, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đềuđặc biệt quan tâm, yêu cầu cán bộ, đảng viên: "nói đi đôi với làm, đã nóithì phải làm"; "kiên quyết đấu tranh nói không đi đôi với làm";"không báo cáo sai sự thật"; "trung thực"; "lối sốngtrung thực"; "sống trung thực".

Thứ năm là, dũng cảm nhận khuyếtđiểm, sai lầm của mình; dũng cảm sống ngay thẳng, làm theo lẽ phải, cái đúng,chân lí và có khát vọng sống trung thực.

Tóm lại,có thể nói giả dối, nói không đi đôi với làm, thiếu trung thực là một căn bệnhtrầm kha đang tồn tại trong xã hội của chúng ta. Nó chưa bị ngăn chặn, đẩy lùicó hiệu quả, đang gây ảnh hưởng xấu đến mọi mặt của đời sống xã hội và ảnhhưởng đến niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Vì vậy, mỗi chúng ta -những cán bộ, đảng viên chân chính, trung thực cần phải tiếp tục, liên tục rènluyện, tu dưỡng với khát vọng mãnh liệt là sống trung thực từ việc nhỏ đến việclớn để hoàn thiện nhân cách và đức tính trung thực của chúng ta. Để mỗi chúngta có thể trở thành một tấm gương sáng về sống trung thực được mọi người ngưỡngmộ, tin cậy và kính trọng. Đồng thời kiên trì vận động, thuyết phục và kiênquyết đấu tranh với tinh thần có lý có tình, để giúp cán bộ, đảng viên có biểuhiện thiếu trung thực, sống trung thực và có khát vọng sống. Từ đó, Đảng và Nhànước sẽ có ngày càng nhiều, có cả một đội ngũ cán bộ, đảng viên hùng hậu sốngtrung thực, dám nói đúng sự thật, tận tụy, nghiêm túc trong thực thị nhiệm vụvà có đủ sức đề kháng, sức chiến đấu để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tưtưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến","tự chuyển hóa" trong nội bộ. Có được như thế, mỗi chúng ta sẽlà những người có vinh dự lớn là góp phần tích cực thực hiện thắng lợi sựnghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế và mục tiêu dân giàu,nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.